Województwo Małopolskie zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 lit. a i c ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego na sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich.
Do zadań organizatora należy:
- planowanie rozwoju transportu;
- organizowanie publicznego transportu zbiorowego;
- zarządzanie publicznym transportem zbiorowym.
Podstawowym dokumentem prawa miejscowego jest Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w województwie małopolskim, przyjęty Uchwałą Nr LVI/908/14 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 października 2014 r. Plan został ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego w dniu 12 listopada 2014 r.
Plan transportowy województwa małopolskiego zakłada, że fundamentem systemu transportowego w Małopolsce będzie transport kolejowy. Dopełnieniem usług kolejowych ma być sieć dowozowych linii autobusowych, o charakterze użyteczności publicznej, do wybranych zintegrowanych węzłów przesiadkowych. Plan zakłada też uruchomienie regularnych linii autobusowych użyteczności publicznej o znaczeniu regionalnym.
Przewozy kolejowe finansowane przez Województwo Małopolskie realizowane są przez trzech operatorów:
Na trasach obsługiwanych wspólnie przez Koleje Małopolskie sp. z o.o. i POLREGIO S.A. obowiązuje wzajemne honorowanie biletów. Informacja na temat honorowania biletów tych operatorów w pociągach Spółki Koleje Śląskie sp. z o.o. dostępna jest na stronie internetowej (odnośnik).
Aktualne rozkłady jazdy, regulaminy przewozów, a także obowiązujące warunki taryfowe i cenniki biletów dostępne są na stronach internetowych operatorów.
Ogólnopolska wyszukiwarka połączeń kolejowych dostępna jest na stronie zarządcy infrastruktury kolejowej PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.: Portal Pasażera.
Od dnia 2 listopada 2022 r. zaczął obowiązywać nowy cennik biletów w transporcie kolejowym na obszarze Województwa Małopolskiego. Natomiast od roku 2020 r. obowiązuje pełna integracja biletowa w przewozach kolejowych organizowanych przez Samorząd Województwa Małopolskiego. Ujednolicone zostały oferty biletowe dostępne w pociągach obsługiwanych przez Koleje Małopolskie i POLREGIO oraz wprowadzone zostały nowe oferty specjalne – „Bilety Małopolskie”.
Wykaz obecnie obowiązujących ofert biletowych prezentuje się następująco:
Oferty podstawowe:
1. Taryfa Małopolska – bilety:
- jednorazowe TAM,
- jednorazowe TAM I Z POWROTEM (T/P),
- czasowe dla seniora,
- jednorazowe przy przejazdach do/z stacji Kraków Lotnisko,
- jednorazowe T/P przy przejazdach do/z stacji Kraków Lotnisko,
- grupowe,
- grupowe przy przejazdach do/z stacji Kraków Lotnisko,
- odcinkowe miesięczne imienne na przejazdy w jedną stronę,
- odcinkowe miesięczne imienne T/P,
- odcinkowe miesięczne „na okaziciela” T/P,
- zintegrowane odcinkowe miesięczne imienne T/P.
2. Taryfa Górska – bilety:
- jednorazowe TAM,
- jednorazowe T/P,
- odcinkowe miesięczne imienne T/P.
3. Taryfa Aglomeracyjna Kraków – bilety:
- czasowe liniowe,
- strefowe czasowe.
4. Taryfa Podhalańska – bilety:
- czasowe,
- odcinkowe miesięczne imienne T/P.
5. Taryfa Sądecka – bilety:
- strefowe czasowe,
- strefowe miesięczne imienne.
6. Taryfa Wielicka – bilety:
- czasowe,
- odcinkowe miesięczne imienne,
- czasowe ALD (Autobusowe Linie Dowozowe) dla Seniora,
- odcinkowe miesięczne imienne ALD dla Seniora.
Oferty specjalne:
1. Małopolski bilet dla rodziny.
2. Małopolski bilet dla rodziny – Lotnisko.
3. Małopolski bilet rowerowy:
- bilety jednorazowe,
- bilety sieciowe miesięczne imienne.
4. Małopolski bilet dla „Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi”:
- bilety dobowe,
- bilety miesięczne imienne.
5. Małopolski bilet na „Dzień bez samochodu”.
Uczniowie, studenci, czy grupy turystyczne mają możliwość skorzystania z oferty biletów grupowych. Kupując co najmniej 20 identycznych biletów w ramach jednej transakcji otrzymają zniżkę na poziomie 10%.
Dla przedsiębiorstw i instytucji dostępne są bilety miesięczne „na okaziciela”. Dzięki nim w przejazdach służbowych pracownicy mogą częściej wykorzystywać transport kolejowy, bez konieczności każdorazowego zakupu biletu jednorazowego. Bilety „na okaziciela” będą zapisywane na karcie MKA (Małopolska Karta Aglomeracyjna).
Z Małopolskim biletem dla rodziny weekendowe podróże po Województwie są jeszcze łatwiejsze. Pasażerowie mogą przemieszczać się pomiędzy wybranymi przystankami w niższej cenie w wybraną sobotę, niedzielę lub święto bez ograniczeń.
Wprowadzona została także specjalna oferta dla Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi. Osoby, posiadające stosowną legitymacją mają możliwość zakupu biletu miesięcznego w cenie 10 zł oraz biletów dobowych w cenie 1 zł.
Nową ofertę zyskały również osoby, które ukończyły 60 rok życia. Bez znaczenia jest fakt, czy korzystają z pociągów obsługiwanych przez POLREGIO czy Koleje Małopolskie – za każdym razem zniżka na przejazd będzie identyczna.
Dla miłośników dwóch kółek również wprowadzone zostały ułatwienia. Osoby sporadycznie podróżujące z rowerami będą mogły skorzystać z oferty Małopolski bilet rowerowy, dzięki czemu za przewóz roweru zapłacą 4 zł, natomiast osoby regularnie korzystające z rowerów oraz pociągów w ramach tej oferty mają możliwość zakupu biletu miesięcznego za kwotę 35 zł.
22 września każdego roku pasażerowie mogą skorzystać z oferty Małopolski bilet „Dzień bez samochodu”, która dostępna jest z wyprzedzeniem w aplikacji mobilnej iMKA.
Mieszkańcy aglomeracji krakowskiej uzyskali także możliwość korzystania z biletów czasowych w ramach Taryfy Aglomeracyjnej.
Oprócz ww. ofert obowiązuje również ulga 100% dla działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych oraz wprowadzony został bilet Małego Małopolanina z ulgą 50 % tj. bilet okresowy dla dzieci od ukończenia 4 roku życia do czasu rozpoczęcia obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego.
Bilety są dostępne przede wszystkim w systemie pn. Małopolska Karta Aglomeracyjna, ale także w innych kanałach sprzedaży wykorzystywanych przez Operatorów.
Szczegółowe cenniki oraz warunki taryfowe dostępne są na stronach:
Sprawozdania dotyczące zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, w zakresie publicznego transportu zbiorowego, których organizatorem jest Województwo Małopolskie (od 2018 r.) dostępne na są na stronach Biuletynu Informacji Publicznej Województwa Małopolskiego, w zakładce "Organizacja publicznego transportu zbiorowego".
Zestawienie środków finansowych przeznaczonych przez Województwo Małopolskie na realizację zadań związanych z organizowaniem i dotowaniem kolejowych przewozów pasażerskich w latach 2008 - 2017, można natomiast pobrać poniżej.
Koleje Małopolskie sp. z o.o. / Źródło: Archiwum UMWM
W celu realizacji zadań przewozowych w regionalnym transporcie kolejowym w grudniu 2013 roku Samorząd Województwa Małopolskiego powołał Spółkę Koleje Małopolskie sp. z o. o. (Uchwała Nr XLIV/705/13 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 2 grudnia 2013 r. oraz Uchwała Nr 1518/13 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 10 grudnia 2013 r.). Spółka ta jest podmiotem, w którym 100% udziałów posiada Samorząd Województwa Małopolskiego reprezentowany przez Zarząd Województwa Małopolskiego.
Główne cele działalności Spółki Koleje Małopolskie to:
- realizacja wojewódzkich i międzywojewódzkich przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym w tym w strefie transgranicznej oraz świadczenie usług związanych z przewozem,
- rozwijanie nowoczesnego transportu kolejowego na terenie województwa małopolskiego,
- wykorzystanie węzłów przesiadkowych Parkuj i Jedź (P+R) z innymi przewoźnikami,
- zwiększenie częstotliwości kursowania pociągów,
- wprowadzenie cykliczności przewozów,
- zwiększenie komfortu podróży,
- integrowanie transportu publicznego,
- zintegrowanie ofert taryfowych wiążących kolej i innych przewoźników oraz integracja systemów pasażerskiego transportu zbiorowego,
- zmniejszenie negatywnego wpływu transportu na środowisko poprzez przejęcie ruchu pasażerskiego z transportu drogowego przez transport kolejowy,
- doskonalenie i podnoszenie standardów w zakresie transportu kolejowego,
- poprawa dostępności pociągów dla osób o ograniczonej mobilności,
- zakup i modernizacja taboru kolejowego.
Rozwiązania transportowe przyjazne środowisku / Źródło: Archiwum UMWM
Szybka Kolej Aglomeracyjna (SKA) to przedsięwzięcie organizacyjno-techniczne polegające na uruchomieniu szynowego systemu transportowego na terenie województwa z wykorzystaniem istniejącej sieci kolejowej. Obecnie funkcjonują trzy linie SKA:
- SKA1: Kraków Lotnisko – Kraków Główny – Wieliczka Rynek-Kopalnia;
- SKA2: Sędziszów – Kraków Główny – Podbory Skawińskie - Przeciszów;
- SKA3: Oświęcim – Trzebinia – Kraków Główny – Tarnów.
Szybka Kolej Aglomeracyjna cieszy się dużą popularnością wśród podróżnych. Atrakcyjne rozkłady jazdy, nowoczesny tabor oraz konkurencyjne ceny biletów powodują, że liczba pasażerów korzystających z systemu SKA systematycznie wzrasta.
Integralnym elementem systemu Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej jest projekt Małopolskiej Karty Aglomeracyjnej (MKA). MKA jest zintegrowanym biletem dającym możliwość korzystania z różnych środków transportu w różnych miejscach Małopolski, parkingów, a docelowo również z innych usług.
Małopolska Karta Aglomeracyjna to w pełni spersonalizowany nośnik, na którym można zapisywać usługi transportowe dostępne w systemie MKA tj. bilet na pociąg, tramwaj, autobus, a także parking P&R. Używając karty MKA w Krakowie, pasażerowie mają możliwość darmowego korzystania z krakowskiego systemu parkingów P&R.
Małopolska Karta Aglomeracyjna to również aplikacja mobilna – iMKA. Dostępna jest dla systemów operacyjnych iOS oraz Android.
Pasażerowie mają możliwość wyboru Małopolskiej Karty Aglomeracyjnej w tradycyjnej formie karty plastikowej lub aplikacji mobilnej.
System MKA wdrażany jest systematycznie – obecnie MKA daje możliwość korzystania z:
- usług przewozowych świadczonych w transporcie kolejowym przez Spółki: Koleje Małopolskie sp. z o.o. i POLREGIO S.A.;
- systemów komunikacji miejskiej funkcjonujących w:
- Krakowie,
- Miechowie
- Nowy Targu,
- Oświęcimiu,
- Tarnowie,
- Wieliczce,
- Zakopanem;
- Autobusowych Linii Dowozowych obsługiwanych przez Spółkę Koleje Małopolskie sp. z o.o.;
- parkingów P&R.
Docelowo system MKA obejmie m.in. połączenia na całej sieci kolejowej w Małopolsce, linie autobusowe o charakterze użyteczności publicznej, a w przypadku zainteresowania również prywatnych przewoźników, systemy transportu miejskiego w poszczególnych miastach, strefy płatnego parkowania, bilety innych operatorów i organizatorów.
Więcej informacji na temat Małopolskiej Karty Aglomeracyjnej dostępnych jest na stronie: Małopolska Karta Aglomeracyjna.
Począwszy od roku 2003 Województwo Małopolskie dokonuje zakupu taboru wykorzystywanego do obsługi połączeń kolejowych na terenie Małopolski uzyskując poprawę komfortu podróżowania i jakości oferty przewozowej.
Zakupione pojazdy są udostępniane operatorom świadczącym usługę w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym.
Województwo Małopolskie jest właścicielem 45 pojazdów, w tym 42 Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych:
- Trzy autobusy szynowe z napędem spalinowym (serie SA109 i SA133). Pojazdy te zostały udostępnione do realizacji przewozów kolejowych na terenie województwa pomorskiego.
Autobus szynowy z napędem spalinowym serii SA109
Autobus szynowy z napędem spalinowym serii SA133 - Sześć trójczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN63A) – zakup zrealizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN63A Sześć trójczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN64) oraz czterech dwuczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN99) – zakup zrealizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013.
Elektryczne zespoły trakcyjne serii EN64
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN99 - Pięć pięcioczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN79) oraz osiem czteroczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN78) – zakup realizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN78
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN79
- Cztery czteroczłonowe elektryczne zespoły trakcyjne (seria EN76B) – zakup realizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN76B
- Dziewięć czteroczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN78A) – zakup realizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN78A
W dniu 12 kwietnia 2023 r. w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego zostało zamieszczone ogłoszenie o zamiarze przeprowadzenia przez Województwo Małopolskie postępowania o udzielenie zamówienia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym.
Z powyższym ogłoszeniem można zapoznać się pod tym adresem: OGŁOSZENIE.